W polskim prawie karnym istnieje możliwość konsensualnego zakończenia postępowania poprzez tzw. dobrowolne poddanie się karze. To rozwiązanie pozwala oskarżonemu na szybkie zakończenie sprawy, bez konieczności przeprowadzania postępowania dowodowego, z gwarancją orzeczenia przez sąd kary, a także ewentualnych środków karnych i kompensacyjnych, w formie i wysokości uzgodnionej z prokuratorem, pod warunkiem ich akceptacji przez sąd.
Czym jest dobrowolne poddanie się karze?
W ujęciu procesowym dobrowolne poddanie się karze to instytucja przewidziana w art. 387 Kodeksu postępowania karnego, która umożliwia oskarżonemu złożenie wniosku o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Oskarżony może zawnioskować o wymierzenie określonej kary oraz środków karnych, a sąd – pod warunkiem zgody prokuratora i braku sprzeciwu ze strony pokrzywdzonego – może taki wniosek uwzględnić. Pozytywna decyzja sądu o uwzględnieniu wniosku oskarżonego zobowiązuje sąd do wymierzenia kary zgodnej z wcześniej zaakceptowanym wnioskiem. Sąd może przy tym uzależnić uwzględnienie wniosku oskarżonego od dokonania w nim wskazanej przez siebie zmiany.
Dobrowolne poddanie się karze może znaleźć zastosowanie w przypadku większości przestępstw. Jedynym negatywnym warunkiem formalnym wykluczającym możliwość uwzględnienia takiego wniosku jest sytuacja, w której zarzucany oskarżonemu czyn zagrożony jest karą przekraczającą 15 lat pozbawienia wolności.
Kiedy można złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się karze?
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze można złożyć na piśmie – po skierowaniu aktu oskarżenia do sądu – lub ustnie podczas rozprawy. Najistotniejsze jest jednak to, że taki wniosek musi zostać złożony najpóźniej do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania oskarżonego na rozprawie głównej (lub wszystkich oskarżonych). Po tym etapie, wniosek jest nieskuteczny – sąd nie ma już możliwości jego uwzględnienia.
Jakie warunki muszą zostać spełnione?
Sąd może uwzględnić wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania postępowania dowodowego tylko wtedy, gdy okoliczności popełnienia przestępstwa oraz wina oskarżonego nie budzą wątpliwości. Oznacza to, że zebrany materiał dowodowy musi jednoznacznie potwierdzać, iż oskarżony popełnił zarzucany mu czyn. Ponadto, mimo pominięcia pełnego postępowania dowodowego, muszą zostać osiągnięte cele postępowania karnego w postaci trafnej reakcji karnej na popełniony czyn oraz ochrony prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego.
Jak już wskazano wyżej, uwzględnienie wniosku o dobrowolne poddanie się karze jest możliwe jedynie wówczas, gdy prokurator wyrazi zgodę, a pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego takiego wniosku nie zgłosi sprzeciwu. O treści wniosku należy powiadomić pokrzywdzonego, jeżeli wniosek został złożony przed powiadomieniem go o terminie rozprawy.
Czy warto poddać się karze?
Zanim podejmiesz decyzję o dobrowolnym poddaniu się karze, skonsultuj się z adwokatem. Doświadczony obrońca oceni, czy skorzystanie z tej instytucji będzie w Twoim przypadku rzeczywiście korzystne, a także przeanalizuje realne szanse na uzyskanie korzystnych warunków porozumienia z prokuratorem i akceptacji tych warunków przez sąd. Dobrowolne poddanie się karze może być rozwiązaniem efektywnym i rozsądnym – pod warunkiem, że decyzja zostanie podjęta świadomie, rozważnie i z pełną świadomością jej konsekwencji.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy w sprawie karnej? Skontaktuj się z Kancelarią.
