Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności to rozwiązanie, które pozwala skazanemu przerwać odbywanie kary z powodu szczególnych okoliczności. Przerwa w wykonaniu kary może nastąpić, gdy jej wykonanie jest niemożliwe albo niecelowe z uwagi na ciężką chorobę albo kiedy przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste.
 

Kiedy można ubiegać się o przerwę w wykonaniu kary?

Prawo karne przewiduje sytuacje, w których ochrona życia i zdrowia skazanego jest priorytetem i stoi ponad wykonywaniem orzeczonej kary. W razie wystąpienia u skazanego ciężkiej choroby (w tym choroby psychicznej), która uniemożliwia odbywanie kary, sąd jest zobowiązany udzielić skazanemu przerwy w karze aż do momentu, gdy taka przeszkoda ustanie.

Ciężką chorobę definiuje się jako taki stan zdrowia, w którym wykonywanie kary może stanowić zagrożenie dla życia skazanego lub powodować poważne ryzyko dla jego zdrowia. Fakt uznania „ciężkiej choroby” jest jedną z przesłanek koniecznych do udowodnienia w celu skorzystania z przerwy w wykonaniu kary. Konieczne jest też wykazanie, iż choroba ta uniemożliwia wykonanie kary pozbawienia wolności.

Ponadto sąd może (przesłanka fakultatywna) udzielić skazanemu przerwy w wykonaniu kary, gdy przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste. W tym wypadku nie istnieje zamknięty katalog przesłanek, dla których sąd może udzielić przerwy w wykonaniu kary, niemniej do takich przesłanek najczęściej należą poważne problemy rodzinne lub osobiste skazanego (skazany jest jedynym żywicielem rodziny, ujawniła się ciężka choroba członka rodziny itp.).

Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności może być udzielona kilkakrotnie, jednak łączny okres przerwy nie może przekroczyć 1 roku.

Udzielając przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, sąd może zobowiązać skazanego do podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych.

Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności może być udzielona w przypadku kary pozbawienia wolności, kary zastępczej za grzywnę, kary aresztu za wykroczenie i zastępczej kary aresztu za grzywnę.

Pamiętać należy, że sąd nie może udzielić przerwy przed upływem roku od dnia ukończenia poprzedniej przerwy i powrotu po niej do zakładu karnego, chyba że zachodzi wypadek choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby skazanego albo inny wypadek losowy.
 

Kiedy sąd może odwołać przerwę w wykonaniu kary?

Przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności sąd może odwołać w razie ustania przyczyny, dla której została udzielona, lub w wypadku, gdy skazany nie korzysta z przerwy w celu, w jakim zostało udzielona, albo rażąco narusza porządek prawny, jak również z powodu niewykonywania obowiązków określonych przez sąd, o których mowa wyżej (np. nie zgłaszanie się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu).
 

Gdzie złożyć wniosek? Jaka opłata od wniosku?

Sądem właściwym do rozpoznania wniosku o udzielenie przerwy w wykonaniu kary jest sąd penitencjarny, w którego okręgu przebywa skazany. Sądem penitencjarnym jest sąd okręgowy (właściwy wydział penitencjarny). Sądem penitencjarnym właściwym miejscowo do udzielenia dalszych przerw jest sąd, który udzielił pierwszej przerwy.

Zgodnie z treścią ustawy o opłatach w sprawach karnych, opłata od wniosku o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności albo kary aresztu wynosi 60 złotych.
 

Zażalenie na odmowę udzielenia przerwy w karze

W posiedzeniu w przedmiocie przerwy ma prawo wziąć udział prokurator, skazany oraz jego obrońca, a także sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego, jeżeli składali wniosek o wydanie takiego postanowienia. Na postanowienie w przedmiocie odmowy udzielenia przerwy w wykonaniu kary przysługuje zażalenie – może je złożyć zarówno skazany, jak i jego obrońca.

Zażalenie na udzielenie przerwy może złożyć prokurator – podlega ono rozpoznaniu w terminie 14 dni (termin instrukcyjny liczony od wpłynięcia zażalenia do sądu). Jeżeli prokurator oświadczył, że sprzeciwia się udzieleniu przerwy w wykonaniu kary, postanowienie o udzieleniu przerwy staje się wykonalne z chwilą uprawomocnienia. Przychylenie się do wniosku o udzielenie przerwy powoduje wykonalność postanowienia w przedmiocie jej udzielenia.
 
PRZYKŁAD
Mirosław Kowalski został skazany na karę 1 roku pozbawienia wolności za przestępstwo kradzieży. Obrońca skazanego złożył do sądu penitencjarnego, w którego okręgu przebywa skazany, wniosek o udzielenie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności z powodów rodzinnych. U małżonki skazanego stwierdzono ciężką chorobę nowotworową. Sąd postanowił udzielić skazanemu przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności na okres 6 miesięcy. W uzasadnieniu orzeczenia sąd wskazał, że za udzieleniem przerwy w wykonaniu kary przemawiają ważne względy rodzinne. Mirosław Kowalski opuścił zakład karny. Prokurator sprzeciwił się udzieleniu przerwy i złożył zażalenie do sądu wyższego rzędu. Sąd odwoławczy nie uwzględnił zażalenia prokuratora.
 

Pomoc prawna – przerwa w karze

Proces ubiegania się o przerwę w wykonaniu kary wymaga złożenia należycie umotywowanego wniosku i przedstawienia przekonujących dowodów. Jeśli uważasz, że Twoja sytuacja lub sytuacja bliskiej Ci osoby uzasadnia wystąpienie do sądu z wnioskiem o przerwę w karze, skontaktuj się z Kancelarią. Pomoc adwokata może znacząco zwiększyć szanse na pozytywne rozstrzygnięcie sprawy. Ponadto dzięki pomocy adwokata zyskasz pewność, że wniosek o udzielenie przerwy w wykonaniu kary zostanie przygotowany rzetelnie i profesjonalnie.