Warunkowe umorzenie postępowania jest jedną z najłagodniejszych form zakończenia sprawy karnej, ponieważ dzięki „umorzeniu na próbę” sprawca nie ponosi kary. W razie pomyślnego przebiegu próby, umorzenie ma charakter ostateczny i sprawca nie może być już pociągnięty do odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo.
 

Zalety warunkowego umorzenia

Istotną zaletą warunkowego umorzenia jest pozostanie przez sprawcę osobą niekaraną. Pomimo tego, że sąd stwierdza w wyroku, iż oskarżony jest winny popełnienia zarzucanego mu przestępstwa, to w świetle prawa nie jest to wyrok skazujący. To z kolei oznacza, że wpis o warunkowym umorzeniu postępowania co prawda znajdzie się w Krajowym Rejestrze Karnym, ale nie w kartotece osób skazanych. Sprawca będzie mógł zatem zwrócić się do KRK o wydanie zaświadczenia o niekaralności i takie zaświadczenia otrzyma.

Pamiętaj przy tym, że wpis o warunkowym umorzeniu postępowania zostanie usunięty z KRK z urzędu po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.
 

Kto może złożyć wniosek o warunkowe umorzenie?

Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego może zostać złożony przez podejrzanego (oskarżonego), jak i obrońcę, zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego. Wniosek taki może sformułować również sam prokurator, kończąc postępowanie przygotowawcze. O warunkowym umorzeniu postępowania karnego zawsze orzeka sąd, który w wyroku może zdecydować o takiej formie zakończeniu postępowania, nawet jeśli żadna ze stron nie złoży wniosku o warunkowe umorzenie.
 

Kiedy można warunkowo umorzyć postępowanie?

Pamiętaj, że sąd nigdy nie ma obowiązku orzeczenia warunkowego umorzenia postępowania. Wyłącznie od spełnienia konkretnych przesłanek odnoszących się do sprawcy, jak i samego czynu zależy, czy sąd sięgnie po warunkowe umorzenie. Skorzystanie z tego dobrodziejstwa wymaga przekonania sądu, że już samo jego zastosowanie jest dla sprawcy wystarczającą dolegliwością, gdyż będąc świadomy, że jest poddany próbie, nie popełni żadnego nowego przestępstwa i będzie przestrzegał porządku prawnego. Sąd jest zatem władny warunkowo umorzyć postępowanie jeżeli:

– wina sprawcy i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,

– okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości,

– właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa,

– sprawca popełnił przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności,

– sprawca nie był dotąd karany za przestępstwo umyślne.
 

Ile trwa i czym jest okres próby?

Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od 1 roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia sądu o warunkowym umorzeniu postępowania.

Okres próby jest w istocie kontrolowaną wolnością mającą oddziaływać wychowawczo na sprawcę za sprawą nałożonych na niego obowiązków lub środków karnych. W zależności od rodzaju popełnionego przestępstwa, jak i cech osobistych sprawcy, sąd może m.in. oddać taką osobę pod dozór kuratora i zobowiązać do informowania go o przebiegu okresu próby, jak również zobowiązać do przeproszenia pokrzywdzonego, powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających, poddania się terapii uzależnień lub orzec np. środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

W przypadku jednak wyrządzenia przez sprawcę szkody materialnej (np. zniszczenie mienia) sąd obligatoryjnie nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części. Z kolei w razie wyrządzenia szkody niematerialnej sąd nakłada obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, przy czym jeżeli nie jest w stanie dokonać realnego wyliczenia poniesionych szkód, to zamiast tych obowiązków orzeka tzw. nawiązkę.
 

Co w razie, gdy próba nie przebiegnie pomyślnie?

Pomyślne zakończenie okresu próby zależy wyłącznie od poprawnego zachowania sprawcy, albowiem tylko w przypadku m.in. rażącego naruszenia porządku prawnego. Warto pamiętać, że naruszenie porządku prawnego oznacza wystąpienie w jakikolwiek sposób przez sprawcę przeciw obowiązującemu porządkowi prawnemu w ogóle, tj. np. prawa wykroczeń, prawa pracy lub prawa rodzinnego, a nie tylko przepisami prawa karnego. W przypadku nieprzestrzegania nałożonych obowiązków, czy uchylania się od dozoru kuratora, sąd będzie mógł podjąć postępowanie karne, tzn. rozpoznać sprawę na nowo. Niestety w oczywisty sposób niesie to za sobą ryzyko orzeczenia wyroku skazującego i wymierzenia sprawcy kary.

Obligatoryjnie sąd po raz kolejny osądzi czyn sprawcy, tylko w przypadku, gdy sprawca w okresie próby popełni przestępstwo umyślne oraz w czasie tej próby i kolejnych 6 miesięcy od jej zakończenia wydano wobec sprawcy prawomocny wyrok skazujący za to przestępstwo.

Pamiętaj jednak, że sąd ma czas na podjęcie warunkowo umorzonego postępowanie najpóźniej do dnia upływu terminu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.

Popularne wyszukania: