Przemoc w rodzinie – zakaz zbliżania, eksmisja

Przemoc domowa, rodzinna, przemoc wobec dzieci

W dobie panującego koronawirusa istnieją szczególne obawy o bezpieczeństwo osób będących ofiarami przemocy domowej, a to z uwagi na przymus przebywania w zamknięciu w warunkach domowych. Warto jest znać środki prawne mające na celu ochronę ofiar przemocy.

Prawo karne ma za zadanie doprowadzenie do ograniczenia lub całkowitego wyeliminowania przemocy z życia rodzinnego. Podstawowy instrument zwalczania zjawiska przemocy w rodzinie stanowi określone w kodeksie karnym przestępstwo znęcania się (art. 207 kk.), które oznacza umyślne zadawanie bólu fizycznego lub dolegliwych cierpień psychicznych, powtarzających się albo jednorazowych, lecz intensywnych i rozciągniętych w czasie.
 

Zakazy wymierzone w sprawcę

W razie skazania za przestępstwo znęcania się, oprócz kary, sąd może orzec wobec sprawcy zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz zbliżania się do określonych osób, wskazując jednocześnie odległość od osób chronionych, którą skazany obowiązany jest zachować, np. 5 metrów.

Z uwagi na fakt, że wielu sprawców przemocy cechuje skłonność do ponawiania agresywnych zachowań, nawet mimo zastosowanych wobec nich sankcji karnych, warto wiedzieć, że zakaz zbliżania może być kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego. W wykonywanie tego środka zaangażowane zostają dwie osoby, tzn. zarówno skazany, jak i osoba, wobec której skazany ma orzeczony zakaz zbliżania, np. konkubina. Warunkiem jest jednak to, aby wobec skazanego orzeczono zakaz zbliżania się do określonej osoby kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego. Wówczas ofiara przemocy ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o wyposażenie jej w rejestrator przenośny albo stacjonarny. Jeżeli osoba chroniona nie wystąpi z wnioskiem, sąd zamieni dozór zbliżeniowy na dozór mobilny, który polega na bieżącym monitorowaniu miejsca pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie przebywa.

W zakresie zapewnienia bezpieczeństwa ofiarom przemocy skuteczniejsza jest wyraźna sygnalizacja naruszenia zakazu, jaką zapewnić ma posiadanie przez ofiarę przemocy rejestratora. Nie jest to urządzenie umieszczane na ciele pokrzywdzonego, lecz chodzi raczej o posiadanie tego urządzenia w bezpośredniej bliskości. Istotne jest również umieszczenie urządzenia monitorującego w takim miejscu, aby nic nie zakłócało jego pracy. Dzięki temu urządzeniu łatwe będzie wykazanie naruszenia zakazu dla celów postępowania przeciwko skazanemu o zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary.
 

Nakaz opuszczenia lokalu przez sprawcę znęcania

W razie skazania za znęcanie sąd może również nakazać sprawcy opuszczenie lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym na okres od 1 roku do 10 lat. Orzekając ten nakaz sąd określa termin jego wykonania, np. w ten sposób, że termin wykonania nakazu wynosi 48 godzin od opuszczenia przez skazanego aresztu śledczego. Nakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu. Należy pamiętać, że nakaz opuszczenia lokalu nie pozbawia sprawcy przemocy prawa własności lokalu – jeśli w ogóle je posiada, a jedynie uniemożliwia czasowe faktyczne korzystanie z niego.

Dodać należy, że już w toku postępowania przygotowawczego o znęcanie, tytułem środka zapobiegawczego prokurator może nakazać oskarżonemu o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej okresowe opuszczenie lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym. Warunkiem jest uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził. Środek ten stosuje się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, przy czym sąd, na wniosek prokuratora, może przedłużyć jego stosowanie na dalsze okresy, nie dłuższe niż 3 miesiące. Ewentualny problem, że sprawca przemocy „nie ma dokąd pójść” znajduje rozwiązane w tej postaci, że można, na wniosek oskarżonego, wskazać mu miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe. Oskarżony jest zobowiązany opuścić lokal z momentem wydania postanowienia o zastosowaniu nakazu, a złożenie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia.
 

Inne środki przeciwdziałania przemocy rodzinnej

Przemocy domowej można przeciwdziałać stosując również środki przewidziane w ustawie z o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i to bez potrzeby oczekiwania na wniosek policji lub inicjatywę prokuratora. Zgodnie z art. 11 tejże ustawy, jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać, aby sąd zobowiązał go do opuszczenia mieszkania. Postanowienie zapada po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku. Staje się ono wykonalne z chwilą ogłoszenia i może być zmienione lub uchylone w razie zmiany okoliczności. Nie ma przy tym znaczenia, czy sprawca przemocy jest właścicielem mieszkania, przy czym pojęcie „mieszkania” rozumie się szeroko.

Jeszcze inna postawa prawna, jaką należy mieć na względzie to art. 13. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, który stanowi, że jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia. Nadto współlokator może wytoczyć powództwo o nakazanie eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.
 

Gdy sprawca jest właścicielem lokalu

Wymaga podkreślenia na koniec, iż okoliczność, że sprawca przemocy jest właścicielem lokalu tudzież głównym najemcą nie stoi na przeszkodzie korzystania ze środków prawnych chroniących ofiary przemocy. Nie można dać się temu argumentowi zastraszyć. Zważywszy jednak na to, że będą się one różnic w zależności od etapu postępowania karnego, od tego czy w ogóle jest ono prowadzone, od tego czy sprawca przemocy ma status właściciela czy tylko lokatora, niezbędne jest skorzystanie z pomocy adwokata, by podjąć właściwe kroki prawne i skutecznie ochronić się przed dalszym przebywaniem pod jednym dachem z agresywną osobą.

Popularne wyszukania:

dozór elektroniczny koszty stalking telefoniczny adwokat łódź sprawy karne podważenie testamentu własnoręcznego uporczywe nękanie dozór elektroniczny opłata mąż ukrywa dochody czy można podważyć testament adwokaci łódź